Mijn laatste dag.

Ik heb vandaag gewerkt aan een filmpje over het dagelijkse leven in Malawi. Ik heb de afgelopen drie weken veel filmmateriaal verzameld. Erg mooi om alles vanaf de eerste dag weer terug te zien maar moeilijk om een keuze te maken. Ik heb geprobeerd om een compilatie te maken van het leven hier.

Er zijn nog veel verhalen te vertellen over Malawi. Zoals over de geiten die een belangrijke rol spelen hier. De mensen hier in het dorp hebben geen bankrekening maar kopen als ze een beetje geld hebben een geit. Een geit is dus eigenlijk hun spaarpotje. Je kunt een geit verkopen als je geld nodig hebt, hem opeten als je honger hebt of misschien krijgt de geit wel kleine nieuwe geitjes. Het verhaal van een dorpsbewoonster waarvan vannacht drie geiten zijn opgegeten door de hyena’s. Haar levensverhaal is er een van vallen en opstaan. Ze was juist weer een beetje opgekrabbeld en dan gebeurt dit. Gelukkig dat Nazareth haar de helpende hand kan bieden.

Of het verhaal van de natuurreservaten die steeds kleiner worden omdat er zoveel bomen gekapt worden. Bomen die gebruikt worden om houtskool van te maken. De houtskool wordt gebruikt om te koken. “Niet doen zou je zeggen”, maar dat is wel heel gemakkelijk gezegd. Wat moet je, als je niets anders hebt om je eten op te koken. Het achterste gedeelte van het terrein van Nazareth grenst aan een natuurreservaat. In tien jaar tijd zijn een groot deel van de bomen gekapt en is een lege vlakte overgebleven.

Zr, Josefa

Toen Josefa hier twaalf jaar geleden Nazareth stichtte was het terrein dat ze kreeg kaal. Inmiddels staat het vol met prachtige bomen en struiken. Niet omdat ze geplant zijn maar gewoon door de natuur met rust te laten en z’n gang te laten gaan. Er is dus hoop voor het kale natuurreservaat. Ik heb al eens geopperd om in ieder natuurreservaat een begraafplaats aan te leggen. Volgens de traditie hier mogen begraafplaatsen namelijk niet betreden worden tenzij er een begrafenis is. Een prima oplossing om de ontbossing tegen te gaan, lijkt me zo.

Bijzonder is ook dat man en vrouw hier niet hand en hand lopen. Dat is nou eenmaal not done. Kun je nagaan wat ze van knuffelen in het openbaar vinden. Ik was heel verbaasd toen ik twee mannen hand en hand over straat zag lopen. Wat bleek, dit waren geen geliefden maar gewoon vrienden. Blijkbaar is het wel weer heel normaal om als gewone vrienden hand in hand te lopen. Ach, en zo ben ik de afgelopen tijd wel vaker van de ene verbazing in de andere gevallen.

Ik heb veel interessante en bijzondere mensen ontmoet. Veel ontwikkelingswerkers ook die op kleine schaal het verschil maken. De Nederlandse dokter Annet die hier aankomende dokters opleidt, de Belgische Maaike die met hele beperkte middelen een dagopvang voor verstandelijk en lichamelijk beperkte kinderen leidt, Georg uit Duitsland die met zijn stichting iets aan de sanitaire voorzieningen probeert te doen, twee Schotten die samen met een groep landgenoten een onderzoek naar kindergebitten doen (daarna komen Schotse tandartsen hier naar toe), de Amerikaanse Cindy (heb ik niet ontmoet maar veel over gehoord) die alleen al in haar eentje 50 waterputten heeft laten slaan.

Liwonde National Park

Ik heb nog een boel filmmateriaal waar ik de komende tijd nog iets mee wil doen. Zo wil ik nog een portret maken van Josefa en Ineke. Ik ben twee dagen in het Liwonde safaripark geweest en heb daar van heel nabij nijlpaarden, krokodillen, olifanten, apen en zelfs een cheeta gezien. Ook daar wil ik nog een kort filmpje over maken. Filmpjes die in elk geval op de website van de Nazareth Stichting komen. En nu ik het toch over filmpjes heb, ik wil mijn zoon Koos bedanken voor de mooie muziek die hij speciaal voor mijn filmpjes geschreven en gespeeld heeft, Loes voor haar meedenken, haar hulp met en tips voor de website en mijn lief Herm voor zijn onvoorwaardelijke steun.

Ik ga terug naar Nederland met een rugzak vol mooie herinneringen en nieuwe inzichten en ik neem Malawi in mijn hart mee naar Nederland.

Dit is de link naar het filmpje: Het leven van alledag in Malawi.

Advertenties

Een kijkje in het ziekenhuis.

De staff

Gisteren ben ik de hele dag in Mua Mission Hospital geweest. We, Ineke en ik, zijn bezig om een website te maken voor het ziekenhuis. Deze website is niet alleen belangrijk voor de mensen hier maar vooral ook voor sponsors van het ziekenhuis. Twee weken geleden is er een workshop met de staff geweest om erachter te komen wat de medewerkers zelf op de website willen hebben. Wat me toen al opviel was de goede en vooral gemoedelijke sfeer onder het personeel. Dat werd gisteren maar weer eens bevestigd. Ik heb heel veel foto’s en filmpjes gemaakt en dat betekende dat we overal mochten komen en veel gezien hebben. Door mijn eerdere bezoeken aan het ziekenhuis had ik al veel bewondering voor het werk dat hier gebeurt en dat is gisteren alleen maar versterkt.

Veel tijd hebben we doorgebracht bij de kraamafdeling van het ziekenhuis. Enkele dagen voor de uitgetelde datum is de zwangere vrouw al met een of meerdere familieleden bij het ziekenhuis. Buiten het ziekenhuis is een plek waar men kan verblijven. Een gebouw waar men kan slapen (niks bed, gewoon op de vloer), buiten wordt op houtvuur of houtskool gekookt, er zijn Afrikaanse toiletten en verder is het wachten, wachten, wachten.

De kraamafdeling

De kraamafdeling zelf is in slechte staat, zie foto. Vrouwen blijven na de bevalling gemiddeld één dag met hun baby hier. Als alles goed gaat, mogen ze weer naar huis. De familie zorgt voor eten maar ook voor bijvoorbeeld het legen van de po. Vertederend natuurlijk al die kleine baby’tjes. Ik heb hier heel wat foto’s en filmpjes van gemaakt. Eén vrouw (of meisje eigenlijk) viel heel erg op. Ze zat stil op haar bed met haar baby in haar armen en staarde alleen maar naar buiten. Een ongelooflijke triestheid ging van haar uit. In haar beste Chichewa probeerde Ineke een gesprekje met haar aan te knopen. Het bleek dat zij pas 14 jaar is en in de tweede klas van de lagere school zit (bij ons zou dat groep 4 zijn)! Ik dacht dat ik inmiddels veel gezien had hier maar dit kwam behoorlijk hard binnen.  

In goede handen bij mama

Naast deze, zeg maar kraamzaal, was een kleine kamer waar drie vrouwen verbleven. Dit was de kamer voor de vroeggeboren baby’s. Niks couveuse of andere geavanceerde apparatuur. De moeders blijven de hele dag hier en zijn als het ware zelf de couveuse (kangoeroeën dus). Een vrouw was hier al sinds begin mei, haar kindje is met 30 weken geboren. Als de baby 2 kg weegt mag ze naar huis maar zo te zien zou dat nog wel even duren. Ik heb veel respect voor deze vrouwen die eigenlijk niets anders kunnen doen dan voor hun kindje zorgen en wachten.

De nieuwe kinderafdeling

Ach, en zo kan ik nog een heleboel verhalen opschrijven. Gelukkig zijn er ook een heleboel positieve dingen te melden. Zo is de kinderafdeling helemaal gerenoveerd. Prachtig mooi geworden met frisse kleuren, veel licht en een spiegelgladde schone vloer. Ook de operatiekamers zijn nieuw. Op dit moment is er één volledig in gebruik, de andere mist nog wat apparatuur en wordt alleen voor spoedgevallen gebruikt als het niet anders kan. De kraamafdeling is als volgende aan de beurt en ook de vrouwen- en mannenafdeling zullen op termijn gerenoveerd worden.

De operatiekamer

Verder is er inmiddels een actie opgezet om de stroomvoorziening aan te passen. Het ziekenhuis is aangesloten op het elektriciteits-netwerk maar regelmatig valt de stroom uit. Er is een generator als backup maar die slokt 11 liter diesel per uur op. Niet handig dus als er langere tijd geen stroom is. De redding is echter nabij. Er zijn contacten met een Spaans bedrijf dat het ziekenhuis van zonne-energie kan voorzien, dusdanig dat het zelfs afgekoppeld kan worden van het bestaande netwerk (betekent dus tevens een behoorlijke kostenbesparing!). Zij hebben op andere plaatsen in Malawi al bewezen dat dit werkt. Het geld hiervoor is inmiddels bij elkaar gebracht door sponsors. En zo wordt stap voor stap het ziekenhuis verbeterd. Als ik kijk naar de inzet en betrokkenheid van management en medewerkers van het ziekenhuis, de betrokkenheid van de directe kring van helpers eromheen, ben ik ervan overtuigd dat dit ziekenhuis kan uitgroeien tot een van de beste ziekenhuizen van Malawi!

De school voor meisjes.

De Nazareth Stichting is bezig met de bouw van een middelbare school voor meisjes. Waarom een middelbare school voor meisjes zou je zeggen en niet ook voor jongens? Tja, dan moet je iets weten over het leven hier. Meisjes helpen al heel jong mee in het huishouden. Ze kopiëren wat hun moeders doen: zorgen voor kleinere broertjes en zusjes, helpen met eten koken, doen de was, etc.. Speelgoed is er niet dus hun speelwereld is heel beperkt. Jongens zie je overigens nog wel buiten ravotten.  De meisjes gaan wel naar de lagere school maar hun wereld is klein en vooruitzichten zijn er nauwelijks. Het gevolg is dat de meisjes al heel jong, min of meer gepland, zwanger worden. Simpel gezegd, ze willen liever een eigen huishouden hebben dan helpen in dat van hun moeder. De jongens die de meisjes zwanger hebben gemaakt, gaan naar de middelbare school terwijl de meisjes met de baby’s achterblijven.

Als de meisjes al naar de middelbare school gaan, is dat meestal ver weg. Vaak niet naar een kostschool maar ze moeten zelf hun onderdak en eten regelen. Geld is er te weinig dus het gebeurt regelmatig dat zo’n meisje aan een vriendje blijft hangen “die wel voor haar zal zorgen”. Niet zelden raakt het meisjes zwanger en moet ze terug naar het dorp.

De Nazareth Stichting wil deze meisjes helpen door een middelbare school op te zetten, centraal gelegen tussen een aantal dorpen zodat ze te voet naar school kunnen gaan. Deze school krijgt tevens een babyopvang. Als de baby’s al wat ouder zijn kunnen zij bij familieleden blijven. De jonge moeders hebben zo de mogelijkheid om naar de middelbare school te gaan. Naast de reguliere leervakken, zal de school ook enkele praktische vaardigheden onderwijzen. Denk aan verzorging, hygiëne, koken, groenten kweken, e.d.. Het is vooral de bedoeling dat de meisjes zich verder kunnen ontwikkelen waardoor hun kansen op een betere toekomst toenemen. Nog verder kijkend naar de toekomst, zullen zij het goede voorbeeld kunnen zijn voor hun eigen dochters en hopelijk het belang van leren uitdragen. Hopelijk zal deze nieuwe generatie meisjes er dan niet zo snel voor kiezen om zwanger te worden.

Stand van zaken school.

Ik heb in een eerdere blog verslag gedaan van de eigendomsoverdracht van de grond. †

De vrouwen aan het werk.

Bijna 8 hectare grond is beschikbaar voor de school en voor de benodigde woningen voor de leerkrachten. (Leerkrachten worden door de overheid aangesteld en betaald maar voor huisvesting moet gezorgd worden.) De volgende stap is het maken van een waterput. We hebben het dan over een put van 35 meter diep! En als er water is, kan er ook gebouwd worden. Voordat de put geslagen kan worden moet echter eerst een pad vrijgemaakt worden zodat de vrachtwagen er door kan.

Gewoon doorslapen….

De chief van enkele dorpen, heeft mannen en vrouwen opgetrommeld om met grote kapmessen een pad te maken. Ineke en ik zijn per fietstaxi (!) hier naar toe gegaan zodat Ineke kon aanwijzen tot hoever het pad moest lopen. Die fietstaxi was overigens best comfortabel. Een dik kussen om op te zitten, voetsteuntjes en een klein stuurtje om je aan vast te houden. Onderweg hebben we nog wel moeten stoppen want de ketting was er vanaf gelopen.

De mannen aan het werk.

Het pad is inmiddels klaar en het wachten is nu op het bedrijf dat de put gaat maken. Dit zou eigenlijk vorige week maandag al gebeuren maar ja, dit is Malawi. We hebben goede hoop dat dit volgende week dan toch eindelijk gebeurt. Ik had dit nog graag gefilmd maar dat gaat niet meer lukken. Ik ben  dan weer terug in Nederland.

Ineke met de twee architecten.

Vandaag is de architect geweest, of eigenlijk twee architecten. We zijn naar het stuk grond geweest waar de school moet komen. Het was de bedoeling om een rondje eromheen te lopen. De bedoeling ja. Bijna 8 hectare is echter enorm groot waardoor we ergens onderweg verdwaald zijn. Maar goed, ze hebben inmiddels wel een beeld van het gebied. Groot maar ook tamelijk onherbergzaam. Ze brengen deze week een offerte uit van hun kosten en pas daarna wordt er getekend. Alles stap voor stap dus. Er moet nog een heleboel gebeuren maar in september 2020 moet de school er staan. Ondertussen kunnen we in Nederland nog wel het een en ander aan schoolspullen verzamelen. Zo’n honderd tafeltjes en stoeltjes staan hier inmiddels in de opslag te wachten. Een super begin maar daarmee zijn we er natuurlijk nog niet.

Een overpeinzing.

Na bijna twee weken Malawi is het goed om eens even stil te staan en terug te blikken. De eerste dag dat ik aankwam werd ik overweldigd door de enorme armoede die ik overal zag. Zoals ik in mij blog destijds aangaf voelde ik mij heel nietig. Mijn hart weende om de mensen, om wat ik zag.

Na een dag of twee merkte ik dat ik steeds beter in staat was om door de armoede heen te kijken. Ik heb gezien en vooral mogen ervaren dat de mensen heel vriendelijk, gastvrij en vrolijk zijn. Ik vind het prettig om met hen in contact te komen. Ik doe mijn best om hen in hun eigen taal (Chichewa) te begroeten maar dat valt niet mee. Mijn pogingen worden met veel vrolijkheid begroet. Hoewel Engels een van de officiële talen in dit land is, is het niet zo dat iedereen het spreekt. Het is vaak heel gebrekkig met een zwaar accent. Zo wordt de Engelse “R” uitgesproken als een “L”. Een woord als “praying” klinkt dus als “playing”, niet bepaald hetzelfde dus.

Ik realiseer mij dat ik ook wel gezien wordt als die witte, rijke vrouw. Maar daar kan ik niet zoveel mee. Ik probeer maar zo bescheiden en respectvol mogelijk te zijn. Respect is overigens een groot goed hier. Jong, oud, man, vrouw, blank of donker, iedereen wordt uiterst respectvol behandeld. De uitgebreide begroetingsrituelen, het overnemen van je tas en dan bedoel ik niet alleen van mij maar ook onderling. Kom je op iemands erf dan word je tas overgenomen door de gastvrouw of -heer.

 Mijn bijdrage is vooral om een stukje van de wereld hier over te brengen naar mijn wereld thuis. Het contrast tussen beide werelden is enorm groot. De mogelijkheden, de kansen, de toekomstdromen en de succesverhalen thuis in Nederland. De mensen hier in Malawi leven echter van dag tot dag en dat is niet verwonderlijk. Ver vooruit kijken is immers lastig als je niet veel hebt en ook geen vooruitzichten op een ander leven hebt. Toekomstplannen maak je niet in een uitzichtloze situatie. Het leven van alledag is al ingewikkeld genoeg.

Amoyo, zijn vrouw en zijn kind Joe

Ik was vandaag te gast bij het gezin van Amoyo, zeg maar onze chauffeur. Niet zonder trots liet hij me zijn huisje zien waar hij met zijn vrouw en kinderen woont. Iedere vergelijking met een westerse woning loopt mank. Maar ook al zit er geen glas in de ramen, staan er geen meubels in en zitten de kleren die ze hebben gewoon in zakken gepropt, ik kon meevoelen met de trots die ze uitstraalden. Mijn hart weent niet meer maar mijn hart gaat uit naar deze mensen.

Zr. Josefa (die Nazareth, de plek waar ik verblijf, gesticht heeft) zei laatst: “people are different but we need to try to understand them”. Ze zei dit weliswaar in een hele andere context maar volgens mij komt het daar wel op neer. Laten we proberen om mensen die anders zijn te begrijpen.

Een bijzondere ontmoeting.

In het Mua ziekenhuis heb ik de Nederlandse dokter Annet ontmoet. Wat een bijzondere vrouw! Zij is een jaar of 10 geleden als medisch studente in Malawi geweest. Inmiddels woont en werkt ze zo’n anderhalf jaar in het districtsziekenhuis in Mangochi Of, nou ja, eigenlijk werkt ze voor de universiteit. Annet leidt aankomende dokters op. Dit betekent dat zij zowel lesgeeft als patiënten behandelt. Aankomende dokters leren immers het snelst door ervaring op te doen, dus door patiënten te behandelen.

Ineke en Annet (rechts)

Annet is uitgezonden door een Nederlandse organisatie Tweega Medica. Deze organisatie bestaat uit dokters die zich inzetten voor Afrika. Het doel is om zoveel mogelijk lokale artsen op te leiden die dan als een soort huisarts kunnen werken. Dus buiten het ziekenhuis. De artsen die door Tweega uitgezonden worden, verbinden zich voor langere tijd. Hun stelling is dat je als Nederlandse arts het eerste jaar eigenlijk nog niet echt aan het werk hoeft te zijn. Het belangrijkste is om het eerste jaar te gebruiken voor het opbouwen van een relatie met de mensen hier. Dat betekent tijd investeren in de mensen, de taal, de gebruiken.

Annet vertelde dat ze tot voor kort met vier artsen in het ziekenhuis werkte. Twee Amerikaanse dokters zijn echter inmiddels terug naar Amerika en de andere Nederlandse dokter in het ziekenhuis vertrekt binnenkort ook. Dit betekent dat ze dus eigenlijk dat ze het werk van vier dokters moet doen en dan ook nog studenten begeleiden. Zij vertelde dit echter met zo’n ongekende energie en passie dat ik niet de indruk had dat zij dit een punt vond. Natuurlijk hoopte ze dat er snel dokters bij zou komen maar als dit niet zou zijn, tja, dan niet. En dan heeft ze ook nog tijd om naar het Mua-ziekenhuis te gaan. Tweega heeft haar gevraagd om het ziekenhuis te bekijken en te beoordelen. Er is een mogelijkheid dat er in de toekomst ook Nederlandse dokters naar het Mua-ziekenhuis komen. Dat zou voor het ziekenhuis fantastisch zijn. (Ergens volgende week volgt nog een blog over het Mua-ziekenhuis en zijn uitdagingen.)

Tot en met december is Annet nog verzekerd van loon. Of ze daarna kan blijven, hangt ervan af  of Tweega sponsors vindt die haar verblijf willen bekostigen. Het zou toch doodzonde zijn als zo’n energieke vrouw die zo graag wil blijven, terug zou moeten gaan naar Nederland.

Zij is overigens hier met haar gezin. Ze heeft twee jonge kinderen van vier en zes jaar. Haar man zorgt voor het huishouden maar heeft, zeker nu de kinderen naar school gaan, inmiddels een behoorlijk sociaal netwerk opgebouwd binnen de lokale gemeenschap. Hij is zo’n beetje de rechterhand van de chief in het dorp. Hij regelt en doet heel veel voor het dorp waarin ze leven. Ook voor hem zou het dus jammer zijn om weer naar Nederland terug te moeten gaan.

Ik ben inmiddels een heleboel mensen tegen gekomen die zich belangeloos inzetten voor de mensen hier. Mooie en vooral succesvolle projecten, opgezet door vooral kleine organisaties en stichtingen. Ik heb inmiddels ook projecten gezien die hopeloos mislukt zijn. Mislukt omdat men de mensen hier kwam vertellen wat men moest doen. Na een tijdje vertrokken de hulpverleners en ging men hier weer over tot de orde van dag: project mislukt. Bij de succesvolle projecten worden de mensen op weg geholpen maar het belangrijkste is dat ze het toch echt zelf moeten doen. Daarom ook is het werk van Annet zo belangrijk. Ze leidt lokale studenten op tot dokter die uiteindelijk zelf het verschil kunnen maken. Een inspirerende vrouw die in haar jonge leven al zoveel mooie dingen heeft gedaan. Ik hoop dat zij voor velen een inspiratiebron zal zijn. Mij heeft ze in elk geval geraakt!

Stranddag in Malembo

Zondag zijn we een dagje naar Malembo geweest. We, zijn Ineke en ik, twee buurvrouwen uit het dorp (Verdi en Dida) en hun vier dochters. Malembo ligt aan Lake Malawi. Een immens groot meer dat bijna de hele lengte van Malawi bestrijkt. Malembo ligt aan een inham van het meer. Het water is hier niet echt geschikt om in te zwemmen en dus is Malembo geen toeristische plaats maar een echt vissersdorp.

Voor de vrouwen en kinderen was dit een uniek uitje. De kinderen waren nog nooit verder dan hun eigen dorp geweest en het is nog maar de vraag of ze ooit veel verder zullen komen. Maar ook voor de vrouwen was dit een buitenkans want ook zij gaan zelden of nooit ergens anders naar toe. En al helemaal niet om een dagje te niksen.

Onderweg zijn we gestopt om wat eten te kopen: gekookte eieren, een soort oliebollen, gepofte zoete aardappelen, fruit en flesjes drinken. Alleen al het eten en drinken was een feest. 

Apart was dat de kinderen behoorlijk dik aangekleed waren. Het is hier nu winter maar de temperatuur is overdag toch al gauw tegen de dertig graden. Niet echt een temperatuur om  met een dikke winterjas te lopen, zou je zeggen.

Op het strand van Malembo was een behoorlijke bedrijvigheid. Overal waar je keek lagen vissersbootjes. Motorbootjes maar ook een soort kano’s gemaakt van een boomstam. Er werd dan wel niet gezwommen in het water maar er was wel de nodige drukte bij het water. Vrouwen, maar ook enkele mannen, deden er hun was. Iets later op de dag was er blijkbaar gegeten want je zag mensen hun afwas doen in het meer. Op het strand stond een wit busje dat ingesopt werd en het toppunt was toch wel de motor die met zijn banden in het water stond en een wasbeurt kreeg.

Met z’n allen in de boot.

Onze chauffeur Amoyo had een vissersboot weten te charteren zodat we met z’n allen een tochtje konden maken. We waren met vier vrouwen en vier kinderen dus iedere vrouw hield een kind stevig vast in de boot. Niet echt comfortabel op die smalle houten planken. Voor de kinderen maar ik denk ook voor onze twee vrouwen was dit een behoorlijk avontuur. De twee kleinsten hielden zich stevig vast aan hun moeders. Ik had de indruk dat die het spannend en misschien ook wel een beetje eng vonden. Stel je voor, je bent alleen het eenvoudige dorpsleven gewend. Je gaat naar een heel groot meer dat je alleen van de verhalen kent en dan ook nog in een, toch wat gammel bootje, het water op. Ergens halverwege werd er door een van de jongens die mee waren gegaan, behoorlijk wat water uit de  boot geschept. Niemand die er zich druk om maakte dus dat heb ik ook maar niet gedaan. Ik weet zeker dat dit zo’n dag was die de kinderen nog lang zal heugen en waar ze nog lang over zullen vertellen.

Ik heb een kort filmpje gemaakt van onze stranddag. Ik probeer het filmen niet al te opzichtig te doen dus hier en daar is het wel wat wiebelig. Dit is de link: stranddag Malembo.

Nieuwe belevenissen.

Nou, dat waren weer een paar bewogen en interessante dagen. Gisteren is de koopakte van de grond voor de te bouwen middelbare school getekend. De grond was eigendom van een familie dus alle broers en zussen togen naar Nazareth. Met veel voorzichtigheid en respect voor de familie werd uitgelegd wat in de akte stond. Deze was opgesteld in het Engels maar gelukkig was daar Josefa die voor de vertaling zorgde. Een van de zussen was niet aanwezig maar ach, men zou wel voor haar tekenen. Dat kan in Nederland niet maar dus ook in Malawi niet. Na afloop zijn we met z’n allen naar het dorp gereden waar deze zus woont. Vijf personen in de auto en de rest in de laadbak.

Terwijl Ineke bezig was met de koopakte heb ik, met toestemming van de familie, gefilmd. (Ik maak nog een compilatie van alle filmbeelden die het dorpsleven laten zien.)

Heel mooi was het oude vrouwtje dat kwam aan schuifelen en ons op Malawiaanse wijze begroette. Dat betekende behoorlijk diep door haar knieën terwijl wij op een bankje zaten. Ik had verwacht dat zij niet meer omhoog zou komen maar dat ging wonderbaarlijk goed. Zie hier de foto die ik van haar gemaakt heb.

Op de terugweg hebben we de dorpsoudste (die was getuige van het tekenen van de akte) ergens langs de weg afgezet. Op een stok was een leeg bierpak bevestigd. Dit betekent dat in de buurt drank te krijgen was. “Tijd voor een feestje,” moet hij gedacht hebben. Ik hoop maar dat hij de weg terug naar huis gevonden heeft.

Inmiddels ook kennis gemaakt met onze buren. Een grote familie, veel vrouwen en veel kinderen. Geen idee waar de mannen waren. Tussen de huisjes lag iets wat leek op een hele grote papieren zak. Zoals hier gebruikelijk is, ga je als gast eerst zitten (op de papieren zak dus) en daarna komt men je om beurten begroeten. Ik had een poging gedaan om de begroetingszinnen in Chechewa te leren maar ik haal de woorden steeds hopeloos door elkaar. Gelukkig is men heel geduldig, helpt men mij op weg en vindt men het wel komisch. Veel aandacht ging uiteraard uit naar de allerkleinste van het stel, nog geen jaar oud. Moeders moederen over alle kinderen, oma’s zijn oma voor alle kinderen en het lijkt alsof alle kinderen broertjes en zusjes van elkaar zijn. Kortom een mooie familie. Ik had mijn camera meegenomen maar ik voelde me bezwaard om te filmen. Dat doe nog wel een andere keer.

Vanmorgen hoorde ik iets wat leek op het luiden van klokken. Een kerkdienst, dacht ik. Aangezien hier veel christenen wonen, leek me dat wel plausibel. Maar nee, wat ik hoorde was het slaan op iets als een gong. Dit betekende dat alle mannen zich moesten verzamelen. Men ging samen doodskisten maken terwijl de vrouwen ondertussen samen voor het eten zorgden. Tja, wat moet je daar nou van vinden…

“s Morgens als ik wakker wordt, vraag ik me af wat de nieuwe dag weer voor bijzonderheden voor mij in petto heeft. Ik ben nieuwsgierig naar de mensen, naar het gewone leven, naar hun verhalen. Tot nu toe was iedere dag een belevenis en ik verheug me op wat nog komen gaat, wat dit dan ook  moge zijn. Ik heb inmiddels een filmpje voor de Nazarethstichting gemaakt van het vrouwenproject dat door de stichting is opgezet. In zo’n drie minuten laat ik je zien wat dit voor een project is. Klik hier op de link: vrouwenproject.